Blik vooruit bij onzekere economische omstandigheden
In 2023 stemde de Eerste Kamer in met de nieuwe Wet toekomst pensioenen. Na een lange periode van overleg en voorbereiding ging deze wet per 1 juli 2023 in. Hoe het nieuwe pensioen er straks uit moet zien, staat nu duidelijk in de wet.
Ook in 2023 bleven economische omstandigheden onzeker. De oorlog tussen Rusland en de Oekraïne duurde voort. Het conflict tussen Israël en Palestina laaide in het najaar hevig op. Het jaar startte met hoge energieprijzen en hoge prijsstingingen. In de loop van 2023 daalden de prijzen. Maar zij bleven op een hoger niveau dan normaal.
In deze omstandigheden werkte Pensioenfonds Cosun aan een aantal grotere onderwerpen. Het bestuur bedankt iedereen die zich in 2023 voor het fonds heeft ingezet. In dit artikel lees je over de belangrijkste onderwerpen in 2023. Ook krijg je een korte vooruitblik voor 2024.
Liever meteen het hele jaarverslag lezen? Kijk dan hier.
Op weg naar het nieuwe pensioen
In 2022 werden de eerste stappen gezet naar een nieuwe pensioenregeling. De sociale partners verdiepten kennis en inzichten. Zij kozen voor de solidaire regeling. In 2023 vulden de sociale partners stap voor stap de uitgangspunten voor het nieuwe pensioen verder in. Ook het beleid van het pensioenfonds dat daarbij hoort kreeg vorm. De datum dat het nieuwe pensioen ingaat, verschoof van 1 januari 2025 naar 1 januari 2026.
Onderzoek
In maart van het jaar onderzocht het fonds hoeveel risico deelnemers kunnen en willen nemen met de beleggingen voor hun pensioen. De uitkomsten van dit onderzoek geven een duidelijk beeld van hoe dit zit. Hiermee werkt het fonds het beleid voor het nieuwe pensioen verder uit.
Datakwaliteit
Dat de gegevens in onze administratie kloppen, heeft altijd onze aandacht. Nu het fonds voor de overgang naar het nieuwe pensioen staat, is dit zo mogelijk nóg belangrijker. Daarom onderzocht het fonds in 2023 de kwaliteit van onze gegevens. Uit dit onderzoek bleek dat de kwaliteit op orde is. Ook stelde het fonds regels vast hoe het omgaat met gegevens die niet kloppen. Dit is vastgelegd in het correctie- en herzieningenbeleid.
Toeslagen
Een ander onderwerp waar het bestuur veel aandacht aan gaf was de toeslagverlening. Het fonds kon de pensioenen van actieve deelnemers verhogen. Maar door bijzondere omstandigheden gold dit waarschijnlijk niet voor alle groepen deelnemers. Pensioengerechtigden, arbeidsongeschikten en gewezen deelnemers zouden geen verhoging van hun pensioen kunnen krijgen.
Het bestuur onderzocht hoe het deze pensioenen toch kon verhogen. Dit was mogelijk door een nieuwe definitie van het prijsindexcijfer van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) te gebruiken. Het bestuur woog hierbij goed alle belangen van alle groepen deelnemers af. Een uitgebreide uitleg lees je hier.
Governance
In de samenstelling van het bestuur vonden wisselingen plaats. Het is het fonds gelukt om de ontstane vacatures goed in te vullen. Per 1 juli 2023 stopte Willem van den Nieuwenhof als bestuurder. Tim Kriek begon op 12 september 2023 als kandidaat bestuurder namens de werkgever. Linda Gastelaars was tot en met 31 december 2023 onafhankelijk bestuurder en secretaris. Bart den Hartog volgde haar op 1 januari 2024 op. Daarnaast stelde het fonds per 10 oktober 2023 een nieuwe sleutelfunctiehouder actuarieel aan, Marnix Ceelaert. Hij volgt Bart Weijers op.
Financieel
Verloop dekkingsgraden in 2023
Om te begrijpen hoe het fonds er financieel voor staat, kijken we naar het volgende. Aan de ene kant zijn er de pensioenen die het fonds nu en in de toekomst moet betalen. Die noemen we de verplichtingen. Aan de andere kant is er het vermogen. Daar betaalt het fonds de pensioenen uit. De verhouding hiertussen is de dekkingsgraad. Is deze verhouding 100%? Dan is er precies genoeg geld om nu en in de toekomst alle pensioenen te betalen.
Als het vermogen groeit door de beleggingen, dan stijgt de dekkingsgraad. Maar de dekkingsgraad kan ook dalen doordat bijvoorbeeld de rente daalt. In deze situatie worden de verplichtingen van het fonds duurder.
Dalende rente en positieve beleggingsresultaten
De rente aan het eind van 2023 was lager dan aan het begin van dat jaar. Dit kwam vooral doordat de rente in de laatste maanden van 2023 hard daalde. Maar het fonds behaalde sterk positieve rendementen op de beleggingen. Daardoor steeg de dekkingsgraad van het fonds alsnog van 127,5% naar 129,6%. Als gevolg van het besluit van het bestuur om de pensioenen per 1 januari 2024 te verhogen, zakte de dekkingsgraad aan het einde van het jaar van 129,6% naar 121,1%.
De gemiddelde dekkingsgraad over 12 maanden steeg van 128,6% aan begin van 2023 naar 129,8% aan het eind van het jaar. Deze gemiddelde dekkingsgraad wordt de beleidsdekkingsgraad genoemd.
Toeslagen pensioenen
Per 1 januari 2024 verhoogde het fonds de pensioenen van de actieve deelnemers met 10,29% (gelijk aan de loonstijging uit de CAO). De pensioenen van de pensioengerechtigden, de arbeidsongeschikten en de gewezen deelnemers stegen met 5,33% (gelijk aan de prijsstijging volgens (aangepaste) berekening CBS). Dit heet ook wel toeslag of indexatie.
Kosten pensioenbeheer
Dit zijn kosten voor onder meer de uitvoering van de pensioenregeling, bestuursondersteuning, contributies aan DNB en AFM, externe adviseurs en controles. Wij tellen hier ook de kosten voor de ondersteuning van de beleggingsadviescommissie bij. De totale kosten per deelnemer in 2023 waren € 585,31. In 2022 was dit € 510,43. De kosten stegen ten opzichte van 2022. Dit komt mede doordat het fonds kosten maakt voor de overgang naar de nieuwe pensioenregeling. Zo breidde het Fonds het bestuursbureau uit en waren er extra vergaderingen. Ook stegen de kosten door prijsstijgingen. Net als in 2022 zijn de kosten per deelnemer bij Pensioenfonds Cosun gemiddeld lager dan bij vergelijkbare pensioenfondsen.
Beleggingen
Het was een bewogen jaar op de financiële markten. Economen en beleggers vroegen zich aan het begin van het jaar af of er een recessie zou komen. De economie bleek echter veerkrachtiger dan verwacht. De prijs van energie daalde door een zachte winter en een snelle omschakeling naar andere energie-aanbieders dan Rusland. De heropening van de Chinese economie bood hoopvolle verwachtingen.
Rond mei zorgde de mogelijk grote en gunstige impact van kunstmatige intelligentie voor positiviteit op de financiële markten. Aandelen in technologie stegen daardoor sterk in waarde in 2023. De economische groei in de Verenigde Staten bleef sterk. De eurozone en het Verenigd Koninkrijk lieten een vertraging in groei zien. De meeste beleggingscategorieën presteerden goed in 2023.
Rendement
Het totale beleggingsrendement over het verslagjaar 2023 is 7,5%. De matchingportefeuille haalde een rendement van 6,9%. Met deze beleggingen zorgt het fonds voor het afdekken van het renterisico.
De returnportefeuille haalde een rendement van 7,9%. Met deze beleggingen streeft het fonds naar hoge rendementen. Daarmee kan het dan de pensioenen verhogen als er prijsstijgingen zijn.
Maatschappelijk verantwoord beleggen
In 2023 voerde het fonds het beleid voor maatschappelijk verantwoord beleggen verder uit. In oktober vervingen we de portefeuille Europese bedrijfsobligaties voor beleggingsfondsen die voldoen aan de ESG-criteria van het fonds. Daarnaast breidden wij de risicoanalyse van het ESG-risico uit. Hierbij hielden we rekening met de ‘Good practice ESG-risicobeheer pensioenfondsen’ van DNB. Verder werkten we (verplichte) documenten in het kader van SFDR verder uit. Deze publiceerden we op onze website. Ook verscheen ons jaarrapport maatschappelijk verantwoord beleggen over het jaar 2023.
In het ESG-implementatieplan staat dat het fonds elk jaar twee beleggingscategorieën zal analyseren. In 2023 waren dit de categorieën bedrijfsobligaties en beursgenoteerde infrastructuur. De laatste categorie, aandelen ontwikkelde markten, is in 2024 aan de beurt. Daarna zijn alle beleggingscategorieën bekeken of ze passen bij ons ESG-beleid.
Vooruitblik 2024
Het spreekt voor zich dat de nieuwe pensioenregeling in het kader van de Wet toekomst pensioenen ook in 2024 de agenda van het fonds vult. Sociale partners hebben op 1 juni 2024 het transitieplan aan het fonds aangeboden. Daarnaast wil het fonds uiterlijk in de tweede helft van 2024 het implementatie- en communicatieplan inleveren bij DNB en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Volgens de wet moeten de nieuwe afspraken op zijn laatst op 1 januari 2028 gelden. Het fonds wil samen met de sociale partners op 1 januari 2026 de nieuwe regeling in laten gaan.
Bekijk hier het volledige jaarverslag.